نخستین خانه تهران که چشمش به برق روشن شد | قصه امین‌الضرب و نخستین سکه‌های تقلبی
تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۷۶۷۶
همشهری آنلاین - مریم قاسمی : خانه امین‌الضرب در منطقه۱۲ شـهر تهـران یکـی از خانه‌های زیبـا و پرقصه پایتخت اسـت. این خانه ۱۶۷سـاله نخستین خانه‌ای اسـت که با برق در تهران روشن شـد. علتش هم خیلی روشـن اسـت؛ چون امین‌الضرب کسـی بود که بعد از سـفر به اروپا و آشـنایی بـا صنعت برق موفق بـه انتقال این صنعـت به ایران شـد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
اگر به خانه تاریخی «امین‌الضرب» در بخش مرکزی تهران بروید، می‌بینید که در دو طبقه ساخته شده، طبقه فوقانی آن شـامل تالار شاهنشین است و ایوان بزرگ رو به حیاط خانه هم با سـتون‌های حجاری‌شده زیبا آراسته است. جالب اینکه روی پله‌های این خانه بوده که فرمان مشـروطه‌خواهان نوشته شده و همین خانه مدت‌ها پناهگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی بوده است. از سوی دیگر، این خانه اعتبارش را از «محمدحسین امین‌الضرب» گرفته است و امین‌الضرب، فرزند «محمدحسن اصفهانی»، مسئول ضرب سـکه در عهـد ناصری بود.
پسر کو ندارد نشان از پدر!او فنون ضرب سکه را در فرنگ آموخته بود و به پسرش نیز این فنون را آموخت. محمدحسین نیز مانند پدرش به ضرب سکه پرداخت و از ۱۶ تا ۱۹سالگی شغلش تجارت و ضرب سکه بود. به همین خاطر لقب امین‌الضرب را به او دادند. او مدتی را نزد سیدجمال‌الدین اسدآبادی در همین خانه شاگردی کرد و زبان عربی آموخت. امین‌الضرب عاشق مسافرت کردن بود و با یادگیری فرهنگ مردم بیگانه و نحوه زندگی آنها سعی می‌کرد همواره کالاهایی را که در فرنگ مورد اقبال واقع شده، وارد کشور کند و به همین دلیل مظفرالدین‌شاه از او خوشش آمد و او را مورد لطف و عنایتش قرار داد.
با شکل گیری انقلاب مشروطه و مجلس، بازاریان تهران او را به عنوان نماینده خودشان در مجلس برگزیدند. او ۳ سفر با مظفرالدین‌شاه به فرانسه و روسیه رفت و هر بار صنعتی را به ایران آورد. در ۲ سفر اول که به فرانسه رفت، صنعت ابریشم‌کشی را وارد کرد، اما از بد روزگار مزارع شمال را آفت زد و ورشکست شد. برای بار دوم در صنعت ریلی سرمایه‌گذاری کرد که تا حدودی موفق بود، اما برای بار سوم که همسفر شاه به روسیه شد برای اولین بار نیروگاه برق را دید و تاسیسات نیروگاه را خرید و جالب اینکه هنوز مظفرالدین‌شاه در روسیه بود که «محمدحسین امین‌الضرب» برق را به تهران آورد.
ماجرای سکه‌های قلبپــدر محمدحسین طی دسیسه‌ای از سـوی درباریان زمان خود محکوم به ضرب سکه‌های تقلبی شـد و مدتی به زندان افتاد. البته در آن دوران پسر اهل تجارت در فرنگ به سر می‌برد و در راه بازگشت متوجه وضعیت پدرش شد. به محض رسیدن، خود را به دربار رساند و با پرداخت مبلغی پدر را از بند رها کرد. در کتب تاریخی آمده: «محمدحسین بعد از روزگاران سختی که در اصفهان سپری کرد و دیون پدرش را پرداخت، تنها با یک الاغ و چرتکه و ۲۶۰ ریال پول به تهران آمد.» او فنون ضرب سکه را در فرنگ آموخته بود و بـه خاطر همین از ۱۶تا ۱۹سـالگی را به این کار مشـغول بود.
از دیگرسو، خانواده او با سیدجمال‌الدین اسدآبادی معاشرت فراوانی داشتند و در سایه همین رفت و آمدها او در محضر اسدآبادی، زبان عربی آموخت. محمدحسین پسـری فعال و باانگیزه بود و به همین علت دوست داشت با سفر به شهرها و کشـورهای مختلف با دانش‌های جدید آشنا شـود. او در فعالیت‌های اجتماعی هم حسابی فعال بودو به خاطر همین بعد از شکل‌گیری انقلاب مشـروطه، بازاریان تهـران او را راهی مجلس کردند.
آوازه سـفرهای امین‌الضرب به گوش مظفرالدین شـاه می‌رسد. به همین علت در چند سفر او را با خود به فرنگ می‌برد. سـفرهایی که امین‌الضرب با شـاه ایران بـه فرنگ می‌رود همـراه با انتقال تکنولوژی به کشور است. در سفر سومش به فرنگ صنعت ریلی چشمش را گرفت و در این بخش سرمایه‌گذاری کرد و در سفر چهارم شیفته صنعت برق شد و با سـرمایه‌گذاری ۵۰۰هزار تومانی تأسیسـات نیروگاه برق را خرید و به ایران آورد و سریعاً شروع به راه‌اندازی این صنعت کرد و خانه‌اش نخستین جایی بود که با چراغ‌برق روشـن شـد. خیابان همجوار این خانه هنـوز به خیابان چراغ‌برق در میان عامه شهرت دارد. همان‌طور که گفته شد، امین‌الضرب را پدر برق ایران نیز می‌نامیدند و هنوز که هنوز است وقتی زیر طاق این خانه بایسـتید می‌توانید درک کنید مردم با روشن شدن خانه‌هایشان آن هم با چراغ‌برق چه حس و حال باورنکردنی‌ای داشتند.
مرور اندرونیدر این خانه بخش‌های مختلفی همچون اندرونی، اصطبل، انبار آشپزخانه و کتابخانه دیده شده است. کتابخانه این خانه ۱۱۰۰ نسخه خطی و اسناد مهمی از زمان قاجار را در دل خود جای داده اسـت. امین‌الضرب علاقه زیادی داشت که اسناد را جمع‌آوری کند و پس از جمع‌آوری برخی اسناد و اشیا آنها را کدگذاری می‌کرد. این اسناد و اشیا در حال حاضر به موزه واگذار شده است. نباید یادمان برود که فرزندان امین‌الضـرب نقش ویژه‌ای در فرهنگ و اقتصاد کشور داشتند و شماری از نظریه‌پردازان امروز به نحوی شاگردی «یحیی مهدوی» فرزند حاج امین‌الضرب را گذرانده‌اند. این اثر در تاریخ یکم مهر ماه سال ۱۳۸۲ شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نمایی از خانه قدیمی امین‌الضرب
خانه امین‌الضرب در منطقه ۱۲، خیابان امیرکبیر، نبش خیابان ایران به شماره ثبت: ۱۰۴۱۵ مربوط به دوره مشروطیت است.
کد خبر 729154 برچسب‌ها محله تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری تاریخ - بافت تاریخی منطقه ۱۲ تهرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله تهران قدیم همشهری آنلاین هویت شهری تاریخ بافت تاریخی منطقه ۱۲ تهران امین الضرب ضرب سکه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۷۶۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمبود کالا و افزایش قیمت در کمین بازار موبایل و لپ‌تاپ؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،بازار موبایل هفته دوم اردیبهشت ماه سال جاری را نیز با اخباری از تولید گوشی‌های تقلبی و محدودیت در تخصیص ارز واردات پشت سر گذاشت. البته در این هفته فعالان از احتمال تشدید رکود در بازار موبایل و لپ‌تاپ تحت تاثیر بخشنامه جدید وزارت صمت درباره سهمیه ارزی ابراز نگرانی کردند که به نظر می‌رسد این بخشنامه قرار است بازنگری شود. با این‌حال فعالان بازار کالاهای آی‌تی از جمله موبایل و لپ‌تاپ همچنان از رکود در این بازار می‌گویند؛ تا جایی که به اعتقاد مدیرعامل یک فروشگاه اینترنتی تعمیرات و خرید موبایل، بازار تعمیرات با تاکید بر تولید داخل در نبود زیرساخت‌ها و کمبود کالای روز، رونق گرفته است.
کمبود کالا و افزایش قیمت در کمین بازار موبایل و لپ‌تاپ؟
از رکود در بازار لپ‌تاپ تا رونق تعمیر موبایل
پس از اینکه وزیر ارتباطات پیگیری پرونده تولید گوشی‌های تقلبی در کشور را از وظایف وزارت صمت دانست، هفته جاری سازمان توسعه تجارت ایران در نامه‌ای به وزارت صمت خواستار توضیح این وزارتخانه در خصوص تولید نوکیای تقلبی شد. به همین منظور، عباس علی‌آبادی، وزیر صمت در نشست خبری درباره تولید این گوشی‌ها اظهار کرد: «در صورت محرز شدن تقلبی بودن نوکیا، کالای تقلبی در کشور نهاد مسوول خود را دارد و البته ما هم مسوول هستیم؛ قطعا اگر ثابت شود، لااقل به آن خدمت نمی‌دهیم و به دستگاه‌های مربوطه و تعزیرات معرفی می‌کنیم.» او همچنین به ممنوعیت فروش کالای تقلبی در کشور اشاره کرد و می‌گوید اگر تولید گوشی‌های تقلبی تایید شود، مانع از واردات، تخصیص ارز و ریال به تولیدکننده می‌شویم. حتی آنها را به دستگاه‌های مرتبط معرفی خواهیم کرد. در شرایطی که تولید گوشی‌های تقلبی هنوز تعیین تکلیف نشده است و حمایت‌های مادی و معنوی از تولید داخل همچنان ادامه دارد، بخشنامه جدید وزارت صمت برای سهمیه ارزی و نحوه تخصیص آن منتشر شده و نگرانی واردکنندگان از سخت‌گیری‌های ارزی دولت را تشدید کرده است؛ تا جایی که محمدرضا فرجی، نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران در گفت‌وگو با رسانه‌ها هشدار داده در صورتی که تخصیص ارز به واردکنندگان لپ‌تاپ مشروط به فروش ۷۰ درصدی واردات پیشین باشد، بازار لپ‌تاپ در نیمه دوم سال با کمبود کالا روبه‌رو می‌شود. به گفته او بازار در حال حاضر نیز راکد است و متقاضیان بلاتکلیف هستند.
در این وضعیت، آمار گمرک از واردات انواع گوشی در سال جاری نیز اعلام شده که طبق آن در فروردین ماه تعداد ۴۹۴ هزار و ۴۹۵ دستگاه گوشی تلفن همراه به دو شیوه تجاری و مسافری وارد کشور شده است. ارزش این تعداد گوشی تلفن همراه وارد شده به کشور در فروردین امسال ۱۲۲ میلیون و ۸۵۹ هزار دلار است. براین اساس، در فروردین ماه سال ۱۴۰۳ تعداد ۴۶۶ هزار و ۱۹۳ دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ۱۰۶ میلیون و ۵۵۸ هزار دلار به شیوه تجاری و ۲۸ هزار و ۳۰۲ دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ۱۶ میلیون و ۳۰۱ هزار دلار به شیوه مسافری وارد شد.
تا اینجا بازار موبایل همچنان با اخبار حمایت از تولید داخل، تعیین تکلیف تولید گوشی تقلبی و محدودیت در تخصیص ارز واردات درگیر است، اما در هفته جاری خبری از الزامات جدید وزارت صمت برای روند تخصیص ارز به کالاهای آی‌تی از جمله موبایل و لپ‌تاپ منتشر شد که با واکنش و نگرانی واردکنندگان مواجه شد. طبق گفته برخی از فعالان به نظر می‌رسد که این بخشنامه قرار است بازنگری شود. حتی از سوی فروشندگان پیش‌بینی می‌شود که قیمت لپ‌تاپ و سایر کالاهای مربوط به حوزه آی‌تی با نوسانات قیمت دلار، افزایش یابد.
نگرانی فعالان از آینده بازار موبایل
به همین منظور، «دنیای اقتصاد» با برخی از فعالان و فروشندگان بازار موبایل درباره وضعیت عرضه و تقاضا و پیش‌بینی آینده این بازار صحبت کرد و آنها از تداوم رکود و نبود عرضه در بازار موبایل و لپ‌تاپ گفتند. یک فروشنده در این زمینه با بیان اینکه تقاضا در بازار موبایل و لپ‌تاپ به‌شدت پایین است، توضیح می‌دهد: «همچنان تقاضا کم است و با اینکه ثبت سفارش و تخصیص ارز به کندی و به میزان کم انجام می‌شود، تاکنون در بازار کمبود کالا نداشته‌ایم.»
طبق گفته او، مصرف فعلی لپ‌تاپ در ماه‌های اخیر حدود هفت تا هشت هزار دستگاه است و تقریبا ۱۰ هزار دستگاه در بازار موجود است. این در حالی است که این میزان در مدت مشابه سال قبل حدود ۲۰ هزار دستگاه بوده است.
همچنین، به اعتقاد علیرضا اسدی، مدیرعامل یک فروشگاه اینترنتی تعمیر موبایل با فشار بر تولید داخل در شرایط نبود زیرساخت‌ها و کمبود کالای روز، بازار تعمیرات رونق گرفته است. او در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به کاهش قابل ملاحظه قدرت خرید مردم از کاهش تخصیص ارز موبایل و سایر کالاهای آی‌تی انتقاد می‌کند و به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در حال حاضر تقاضا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم کمتر از قبل شده و عرضه کالاهای آی‌تی از جمله موبایل نیز با محدودیت تخصیص درگیر است.»
با این حساب، به نظر می‌رسد این روزها نگرانی واردکنندگان و فعالان بازار از تشدید محدودیت در تخصیص ارز و واردات به واقعیت پیوسته و آنها پیش‌بینی می‌کنند که اگر وضعیت تخصیص ارز و ثبت سفارش در شرایط فعلی باقی بماند، بازار موبایل و سایر کالاهای آی‌تی در سه تا چهار ماه آینده با کمبود کالا و افزایش قیمت مواجه خواهد شد.
۲۲۰
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902071
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد